Tuinhistorisch onderzoek (URL 6001)

Versie 1 - 2010

beroepsgroep:

Adviseur groen erfgoed, Tuinhistorisch onderzoeker

Werkzaamheden

Voor een goede instandhouding van historische tuinen en parken is het belangrijk om kennis te hebben over de ontwikkelingsgeschiedenis van groen erfgoed. Wanneer is de tuin aangelegd, hoe is dat gebeurd, hoe zag het er destijds uit en wat is er daarna allemaal veranderd? Een deskundig uitgevoerd tuinhistorisch onderzoek geeft inzicht in de samenhang tussen de aanwezige historische elementen en de verschillende ‘tijdslagen’ in de tuin.

Een duurzaam resultaat

  • Exact weten waarom en wat moet worden onderzocht
  • Alle onderdelen in kaart gebracht
  • Wat absoluut behouden moet blijven

Wat is belangrijk bij tuinhistorisch onderzoek?

1. Plan van onderzoek, het begin


De eigenaar van een historische buitenplaats heeft wellicht plannen voor herstel en gebruik. Hij wil dan weten wat er wel of niet mogelijk is en waar hij rekening mee moet houden. Daarom geeft hij opdracht voor het uitvoeren van een tuinhistorisch onderzoek. Het doel van dit onderzoek wordt beschreven in het ‘Plan van onderzoek’. Welke bronnen worden onderzocht? Zijn er nog oude plantenlijsten aanwezig? Bij de komende werkzaamheden zijn veel partijen betrokken. Het plan van onderzoek brengt al deze betrokkenen in kaart.

2. Systematisch bronnenonderzoek en rapportage

Er kunnen verschillende bronnen voorhanden zijn voor het bronnenonderzoek. Is er bijvoorbeeld iets bekend over de aanleg van de tuin? In archieven en literatuur zijn vaak gegevens te vinden: plantenlijsten of plattegronden uit verschillende tijdslagen. De onderzoeker kan met de oude kaarten de veranderende tuin bekijken. Is er iets van historische gelaagdheid zichtbaar en welke tuinonderdelen passen in welke tijdslaag? Staat die scheefgezakte linde in de oude plantenlijst? De onderzoeker legt alle gevonden gegevens zo goed mogelijk in woord en beeld vast.

3. Eenduidige waardestelling

Op basis van het onderzoek wordt een waardestelling opgesteld. Hoe waardevol zijn de cultuur- en tuinhistorische waarden van de tuin van deze buitenplaats? Hoe zien verschillende elementen en tuinonderdelen eruit, hoe gaaf en zeldzaam zijn ze? Beschreven wordt hoe waardevol de samenhang is tussen de tuinaanleg en de gebouwde elementen. Wat is de dendrologische en botanische waarde van de nog aanwezige beplanting, van die eeuwenoude linde? De waardestelling maakt duidelijk hoe belangrijk het is om deze te behouden voor de toekomst. Hierop kunnen de uit te voeren herstel- en beheermaatregelen worden gebaseerd.

Zoek een erkend bedrijf

4 erkende bedrijven voor tuinhistorisch onderzoek (url 6001)
Bekijk op de kaart

Speciaal voor

Monumenteigenaren

Hoe goed tuinhistorisch onderzoek te garanderen?
Tuinhistorisch onderzoek is complex en vraagt specifieke kennis op het gebied van de tuinkunstgeschiedenis, architectuur, landschapsontwikkeling en horticultuur. Daarom is het verstandig dit onderzoek te laten uitvoeren door in tuinhistorie gespecialiseerde onderzoeksbureaus die werken volgens de richtlijnen URL 6001.

De Uitvoeringsrichtlijn (URL) beshrijft waaraan een goed tuinhistorisch onderzoek moet voldoen om als basis te kunnen dienen voor planvorming en instandhouding van groen erfgoed. De URL 6001 is te downloaden. Meer informatie over groen erfgoed:groenerfgoed.nl

Uitvoerder

De "Richtlijnen Tuinhistorisch Onderzoek voor waardestelling van groen erfgoed" bevatten handvatten voor het onderzoeksplan, voor de uitvoering van het daadwerkelijk onderzoek, voor waardestellingen en voor de overdracht van onderzoeksresultaten.
Het is niet mogelijk om gecertificeerd te worden voor deze richtlijn.

Informatie over
groen erfgoed
Toezicht op
monumenten
Projectaanpak
restauratie
Richtlijnen
verduurzaming
Restauratoren
Register

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80