Verduurzaming

Is uw monument energiezuinig?Is uw monument energiezuinig?Is uw monument energiezuinig?

Is uw monument energiezuinig? Monumentenbehoud en energetische verduurzaming lijken op het eerste gezicht lastig te combineren. Maar is dat wel zo? Met kennis van zaken is in veel gevallen wel degelijk een goede milieuwinst en goede energieprestatie te bereiken.

Introductie verduurzaming monumenten

Gaat het om prestaties op het gebied van gebruikscomfort en duurzaamheid, dan hebben monumenten de beeldvorming vaak tegen. Isolatie-initiatieven stuiten vaak op bezwaren van cultuurwaardenbehoud. Nieuwe energiezuinige technieken en installaties lijken doorgaans niet goed inpasbaar.

Maar dankzij de beschermde status van monumenten is sloop of vervanging niet aan de orde en scoren zij in materieel opzicht hoog op de duurzaamheidsschaal. Hun bouwstoffen hebben al een lange levensduur en zullen niet snel als sloopmateriaal het milieu belasten. Lees verder.

    Video's 'Monument van morgen'

    De video-serie Monument van Morgen geeft in vier korte films (ca. 10 min) uitleg over het verduurzamen van een monument. De vier afleveringen gaan over het maken van plannen & keuzes, de maatregelen die toegepast kunnen worden, aandachtspunten bij het isoleren en te gebruiken materialen.

    Stappenplan verduurzaming monumenten:

    Maatregelen verduurzaming monumenten

    Onderstaand een overzicht van mogelijke maatregelen. De maatregelen zijn 'gescoord' met parameters voor:

    • comfortverbetering (4 niveaus)
    • mate van energiebesparing (4 niveaus)
    • ordegrootte terugverdientijd
    • mogelijke combinaties met andere maatregelen

    Lees voor een verdere toelichting eerst de pagina indicatie van het effect van maatregelen en gebruikersgedrag.

    Maatregel Comfortverbetering Energiebesparing Terugverdientijd
    Gebruikersgedrag
    Quick-wins
    Kierdichting
    redelijk
    redelijk
    10-20 jaar
    Dakisolatie
    goed
    goed
    10-20 jaar
    Muurisolatie
    uitstekend
    10-20 jaar
    Vloerisolatie
    redelijk
    redelijk
    5-20 jaar
    Bodemisolatie
    Leidingisolatie
    Ramen en isolatieglas
    goed
    goed
    10-20 jaar
    HR-ketel
    Warmtepomp
    matig
    goed
    15-20 jaar
    Biomassaketel
    uitstekend
    5-15 jaar
    Waterstofketel
    Radiatoren
    Lage temperatuurverwarming
    CV-regeling
    matig
    goed
    5-10 jaar
    Ventilatie
    Warmteterugwinning
    Zonnepanelen
    goed
    5-20 jaar
    Zonnecollectoren
    matig
    matig
    15-20 jaar
    Windenergie
    Waterkracht
    Warmte-/koudeopslag (WKO)
    matig
    redelijk
    10-20 jaar
    Batterijen
    Waterstof

    Specifiek: verduurzaming monumentale kerkgebouwen

    Ook belangrijk is de verbetering van het binnenklimaat voor de verhoging van de comfortbeleving en beperking van schade aan orgels en interieur. Bij kerkgebouwen zijn de terugverdientijden van bouwkundige energiebesparende maatregelen vaak lang. Daarom is verduurzaming relatief kostbaar bij kerken. Vooral bij extensief gebruik zoals het geval is bij kerken die alleen voor kerkdiensten worden gebruikt. Ook komen deze vaak in conflict met het behoud van monumentale waarden.

    Wanneer het om beschermd gebouwd erfgoed gaat, is het behoud van cultuurwaarden conditioneel voor ingrepen aan de gebouwschil. Daarom is vóór alles een waardenstelling-op-onderdelen van de gebouwschil nodig door een gekwalificeerde onafhankelijk bouwhistoricus. Daarmee komt de aanraakbaarheid en monumentale waarde per onderdeel van de buitenschil en het interieur van het gebouw in beeld en kunnen verduurzamingsmaatregelen richting krijgen.

    Maar er zijn altijd rendabele maatregelen mogelijk. Welke dit zijn is afhankelijk van onder meer de bouwaard, gebruiksintensiteit en het type activiteiten. Dit verschilt per kerkgebouw en is daarom altijd maatwerk.

    Naar bestelpagina ERM-publicatiesWebsite Verduurzamingsrichtlijnen voor professionals

    Gerelateerd nieuws

    Advies verduurzaming monumenten verduidelijkt

    NIEUW: duurzaamerfgoed.nl, samen op weg naar toekomstbestendig erfgoed

    Nieuw duurzaam leven voor boerderij

    Praktijkervaringen met verduurzaming bij Café Laros in Velp

    Joost Kreuger: ‘Vernieuwde richtlijn voor rieten daken nu ook gericht op isolatie’

    Video’s tonen mogelijkheden op verduurzaming van monumenten

    Video's ‘Monument van morgen’

    Monumentenbehoud en verduurzaming kunnen hand in hand gaan

    Monumentenwacht aan de slag met signaleren verduurzamingsmogelijkheden

    Bijeenkomst Platform Monumententoezicht: Toezicht en verduurzaming van monumenten

    Speciale ERM-website voor technische aspecten verduurzaming monumenten

    Monument van Morgen: er kan meer dan u denkt

    Thermografie brengt energieverlies in beeld

    Verduurzaming met glas onderdeel ERM richtlijn 4002

    Bemalen en monumenten: een combinatie die aandacht vraagt

    Schouwen: nieuwe richtlijn helpt erfgoedmonitoring

    ‘Verduurzaming vereist een samenwerking als bij het droogmalen van de Beemster’

    Impressie webinar Duurzame daken

    Digitale Erfgoedloketfair - 3 juni 2021

    Rheden verduurzaamt met Maatwerk voor Monumenten

    Isoleren van monumenten: wetenschap en praktijk ontmoeten elkaar in onderzoek

    Warm onthaal voor integraal informatiepakket voor verduurzaming

    Verduurzaming in de praktijk - 12 april in ‘s-Hertogenbosch

    Kennisbijeenkomst op 27 september 2022: Verduurzaming Kazerne Dirk

    ‘Verduurzaming Groot Tuighuis – een mooie grote opgave’

    Periodebericht concept-rapportage 'praktijkonderzoek na-isoleren woonhuismonumenten'

    Impressie kennisbijeenkomst verduurzaming in de praktijk - 27 september 2022

    Vakbeurs Monument 2023 heeft verduurzaming als thema

    Verduurzamer voor zeven Amersfoortse monumenten gezocht!

    Nieuwe versie URL 4002 Glas-in-lood-panelen

    Nu ook informatie dampremmende en waterkerende folies beschikbaar

    Impressie bijeenkomst Platform Monumententoezicht - 18 oktober 2023

    Nieuw kader Rijksdienst geeft handvatten voor duurzaamheidskeuzes

    Bijeenkomst 'Verduurzaming in de praktijk' - 8 februari 2024

    Verduurzaming vindt plek in het Restauratiebestek

    Gerelateerd

    Informatie over
    groen erfgoed
    Toezicht op
    monumenten
    Projectaanpak
    restauratie
    Richtlijnen
    verduurzaming
    Restauratoren
    Register

    Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
    Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80