Houtaantasting door insecten

Vers boormeel en uitvliegopeningen van de houtwormkever in grenenhout.Vers boormeel en uitvliegopeningen van de houtwormkever in grenenhout.

Schade

Het hout vertoont uitvliegopeningen en in het voorjaar ligt er vers boormeel.

Oorzaak

De boorgaten zijn uitvliegopeningen van kevers waarvan de larven het hout consumeren. De gaten kunnen oud zijn, de aantasting is dan niet ‘actief’ en er is geen risico van verder verval. Nieuwe uitvliegopeningen en het daarbij vrijkomende boormeel wijzen op actieve insectenlarven. Plak bij twijfel papier over een aangetaste plek; vertoont dat in het voorjaar gaatjes, dan zijn er insecten actief. Insectenlarven zitten overwegend in hout met een te hoog vochtgehalte. Bij hout dat door de bonte knaagkever is aangetast is vaak ook sprake van een schimmelinfectie.

De drie belangrijkste houtaantastende insecten, v.l.n.r. <br/>1. Anobium punctatum, de houtworm;<br/>2. Hylotrupes bajulus, de huisboktor; <br/>3. Xestobium rufovillosum, de bonte knaagkeverDe drie belangrijkste houtaantastende insecten, v.l.n.r.
1. Anobium punctatum, de houtworm;
2. Hylotrupes bajulus, de huisboktor;
3. Xestobium rufovillosum, de bonte knaagkever

Aanpak

Schakel een erkend bedrijf in:

  • Eerst dient het vochtgehalte te worden verlaagd en de houtconstructie gedroogd, door het herstellen van lekkage of verbeteren van de ventilatie.
  • Daarnaast moet de insectensoort worden vastgesteld. Niet alle insecten zijn even schadelijk, sommige hoeven niet bestreden te worden. De meest bedreigende zijn de bonte knaagkever (uitvlieg-opening 2 - 4 mm), de gewone houtwormkever (1 - 2 mm) en de minder vaak voorkomende huisboktor (6 - 10 mm).
  • Dan kan de insectenplaag worden bestreden. De aanpak is afhankelijk van het type insect, de houtsoort en eventuele historische afwerklaag van het hout en de mate van aantasting. Essentieel is dat aantasting en aanpak op elkaar aansluiten zonder ‘overkill’. 
  • Vervolgens vindt zo nodig vervanging van sterk aangetast hout plaats.
  • Eventueel volgt preventieve behandeling van niet-aangetaste onderdelen.

Herstel

Laat een gedegen plan van aanpak opstellen. Doorgaans komen chemische bestrijdingsmiddelen pas als laatste mogelijkheid in beeld. Bij verspreide (ernstige) aantastingen kan een hete-lucht behandeling soelaas bieden, of kan de houtconstructie (vooral wanneer het meubilair en orgels betreft) door zuurstofverdringing worden gesaneerd. Dit is specialistisch werk dat om gedegen vooronderzoek vraagt. Voor het vervangen van aangetast hout zie Houtaantasting door schimmels.

Richtlijn

Uitvoeringsrichtlijn Bestrijden Houtaantasting door insecten en zwammen (URL 5001).

Informatie over
groen erfgoed
Toezicht op
monumenten
Projectaanpak
restauratie
Richtlijnen
verduurzaming
Restauratoren
Register

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80